Sỏi amidan là một trong những bệnh về amidan rất dễ mắc phải. Trường hợp phát hiện sớm, sỏi amidan có thể dễ dàng được loại bỏ. Tuy nhiên, một số vấn đề nghiêm trọng hơn có thể sẽ phát sinh khi bạn phát hiện muộn hay can thiệp không đúng cách.
Sỏi amidan là gì?
Sỏi amidan chính là những khối vôi hóa có thể hình thành trên hay trong amidan vòm miệng của bạn. Chúng thường có màu trắng hoặc vàng với nhiều kích thước to nhỏ khác nhau.
Nhiều trường hợp, người bệnh không nhận ra mình bị sỏi amidan bởi kích thước của viên sỏi quá nhỏ. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp, sỏi phát triển lớn khiến cho khối amidan sưng lên và phát sinh các vấn đề nghiêm trọng.
1. Nguyên nhân
Trên amidan của bạn luôn có những khe rãnh và kẽ hở nhỏ. Sỏi amidan sẽ được hình thành khi có các mảnh vụn thức ăn, tế bào chết, chất nhầy bị mắc kẹt và tích tụ ở các khe rãnh này.
Lâu dần, chúng sẽ cứng lại hoặc bị vôi hóa và tạo thành sỏi, có thể chỉ là một viên hay là tổ hợp của nhiều viên nhỏ li ti. Sau đây là một số yếu tố chính liên quan đến việc hình thành sỏi amidan:
- Vệ sinh răng miệng kém
- Kích thước amidan lớn
- Viêm xoang mãn tính
- Viêm amidan mãn tính
2. Triệu chứng
Khi sỏi amidan hình thành với kích thước nhỏ thì người bệnh sẽ rất khó phát hiện. Bạn cần chú ý đến một số triệu chứng sau đây để có thể sớm nhận ra:
- Hôi miệng: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, bởi sự tích tụ của các chất cặn bã sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi nấm hoạt động mạnh. Điều này khiến hơi thở người bệnh xuất hiện mùi khó chịu. Đôi khi triệu chứng này còn đi kèm với một nhiễm trùng amidan.
- Đau họng: Sự hiện diện của sỏi amidan thường sẽ khiến bạn cảm thấy đau đớn, khó chịu ngay tại vị trí mà nó hình thành.
- Khó nuốt: Tùy thuộc vào vị trí hay kích thước của sỏi mà triệu chứng này sẽ biểu hiện ở những mức độ khác nhau. Đôi khi việc nuốt thức ăn cũng có thể sẽ gây đau nhiều hơn.
- Amidan sưng lên: Có thể do nhiễm trùng hay do sỏi amidan phát triển to dần.
- Đau tai: Mặc dù bản thân sỏi amidan không chạm vào tai nhưng sự liên quan về đường dẫn thần kinh sẽ khiến người bệnh bị đau tai.
Ngoài ra, khi bạn mở rộng khuôn miệng và nhìn vào, đôi khi sẽ thấy những mảnh vụn trắng bám trên amidan. Mặc dù thông thường chúng sẽ được dấu ở trong các khe rãnh hay kẽ hở của amidan.
Sỏi amidan có nguy hiểm không?
Sỏi amidan thường không gây ra những biến chứng quá nguy hiểm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sỏi có thể phát triển lớn. Từ đó gây chèn ép, làm hỏng hay phá vỡ cấu trúc mô amidan bình thường.
Điều này chính là nguyên nhân khiến amidan sứng to, đồng thời tạo điều kiện cho phản ứng viêm phát triển. Tình trạng nhiễm trùng rất dễ phát sinh trên diện rộng.
Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất mà sỏi amidan gây ra chính là hiện tượng hình thành áp xe. Áp xe thường xuất hiện khi nhiễm trùng ăn sâu vào trong amidan. Lúc này, các vấn đề nguy hiểm có thể phát sinh nếu không can thiệp loại bỏ khối áp xe kịp thời.
Một số cách lấy sỏi amidan hiệu quả nhanh
Cách xử lý sỏi amidan tùy thuốc vào kích thước cũng như vị trí mà chúng hình thành. Dưới đây là một số phương pháp có thể giúp bạn loại bỏ sỏi dễ dàng:
1. Biện pháp tại nhà
Các biện pháp tại nhà thường được áp dụng khi sỏi có kích thước nhỏ và ít gây
đau đớn. Những cách sau có thể giúp loại bỏ hay bào mòn, thu nhỏ kích thước của sỏi.
Súc miệng với nước muối:
Với tính kháng khuẩn và chống viêm tương đối tốt, nước muối có thể hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn. Đồng thời giúp cải thiện tình trạng sưng tấy, làm dịu cơn đau họng do sỏi amidan gây ra.
Các nghiên cứu đánh giá, mỗi ngày súc miệng 2 lần với nước muối có thể giúp từ từ đánh bật sỏi amidan. Nước muối cũng có tác dụng tốt trong việc làm thay đổi môi trường sinh hóa trong miệng, khắc phục chứng hôi miệng hiệu quả.
Sử dụng tinh dầu:
Một số loại tinh dầu, điển hình nhất là tinh dầu sả và bạc hà có tính kháng khuẩn, chống viêm tốt. Pha loãng 4 – 6 giọt tinh dầu trong nước ấm rồi súc miệng 2 lần/ngày có thể hỗ trợ loại bỏ sỏi amidan.
Ngoài ra, các loại tinh dầu này còn có mùi thơm dịu nhẹ, giúp thư giãn. Đồng thời sẽ giúp đánh bật tình trạng hôi miệng do sỏi gây ra.
Sử dụng giấm táo:
Hàm lượng acid acetic trong giấm táo được cho là có khả năng thu nhỏ kích thước của sỏi. Bên cạnh đó, giấm táo còn có tác dụng giảm viêm, sát trùng. Nhờ vậy có thể đem lại hiệu quả trong việc giảm sưng và cải thiện chứng hôi miệng.
Bạn có thể dùng giấm táo pha loãng với nước ấm để súc miệng. Dùng khoảng 3 thìa giấm táo pha với 300ml nước ấm và súc miệng mỗi ngày khoảng 2 lần để sớm nhận được kết quả.
**Chú ý: Không nên sử dụng bàn chải đánh răng, tăm bông hay dùng tay để lấy sỏi amidan. Cách này có thể mang lại kết quả nhanh nhưng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Dễ gặp nhất là tình trạng nhiễm trùng ăn sâu hay chảy máu kéo dài.
2. Chăm sóc y tế
Trong một số trường hợp, kích thước sỏi lớn hay các biện pháp chăm sóc tại nhà không đem lại kết quả, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp khác để loại bỏ sỏi amidan.
Dưới đây là một số lựa chọn có thể được sử dụng:
Dùng thuốc kháng sinh:
Kháng sinh thường được dùng để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn liên quan đến quá trình gia tăng kích thước của sỏi. Đồng thời, kháng sinh còn giúp dự phòng nguy cơ nhiễm trùng ăn sâu dẫn tới áp xe hình thành.
Tuy nhiên, với những người bị sỏi amidan, kháng sinh sẽ không thể điều trị dứt điểm. Bên cạnh đó nó còn tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, nhất là khi sử dụng kéo dài. Thực tế cho thấy, sỏi amidan hoàn toàn có thể quay lại khi bạn ngưng dùng kháng sinh.
Can thiệp bằng Laser
Liệu pháp này hiện đang được ứng dụng tương đối phổ biến trong việc loại bỏ sỏi amidan. Bác sĩ sẽ tiến hành gây tê và đưa tia Laser vào can thiệp để làm cho sỏi amidan biến mất.
Đây là một trong những biện pháp triệt để, có thể loại bỏ hoàn toàn sỏi. Đồng thời còn giúp ngăn ngừa nguy cơ hình thành những đám sỏi mới. Một trong những ưu điểm lớn của can thiệp Laser đó là ít tác động đến bề mặt amidan nên thời gian hồi phục tương đối nhanh.
Phẫu thuật cắt amidan:
Sẽ được áp dụng trong trường hợp nặng, khi mà các phương pháp điều trị khác không thể đáp ứng. Việc phẫu thuật có thể sẽ khiến người bệnh gặp phải tình trạng đau họng khoảng vài ngày sau đó.
Ngoài ra, cắt amidan có thể tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các vấn đề rủi ro nhất định. Thường gặp nhất là nhiễm trùng, chảy máu, khó thở. Đôi khi trong phẫu thuật các phản ứng gây mê còn có thể đe dọa đến cả tính mạng.
Chính vì thế mà vấn đề phẫu thuật loại bỏ sỏi amidan thường không được khuyến cáo. Chỉ tiến hành trong những trường hợp khẩn thiết sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và rủi ro.
Biện pháp ngăn ngừa sỏi amidan
Sỏi amidan rất dễ hình thành, tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể ngăn ngừa chúng. Biện pháp thiết thực nhất đó là bạn cần chú ý đến vấn đề vệ sinh răng miệng. Thường xuyên sử dụng chỉ nha khoa và súc miệng với nước muối loãng.
Điều này sẽ giúp loại bỏ mảng bám, chất cặn bã cũng như vi khuẩn có thể tích tụ trên amidan. Đồng thời cần chú ý duy trì độ ẩm cho niêm mạc họng, thường xuyên bổ sung nước cho cơ thể.
Tốt nhất, khi vùng họng xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ do sỏi amidan bạn nên sớm thăm khám. Bác sĩ sẽ kiểm tra và có biện pháp chăm sóc kịp thời. Tuyệt đối không nên chủ quan để sỏi có cơ hội phát triển lớn và phát sinh nhiều vấn đề rủi ro.
Bạn nên tìm hiểu thêm: Cách chữa sỏi amidan tại nhà đơn giản nhanh chóng